Getuigenis Sarah

DOE de
TEST
Het begon niet met COVID

HOME

WAAROM

VERHALEN

ENQUÊTE

MELDPUNT

DOE DE TEST

SARAH
40 jaar

15 jaar in België
Werkt in een ambassade
Is veel met kunst bezig

Wil je meer weten over mij?
Lees hieronder het volledige interview

Een kort woordje over jezelf?

Ik ben geboren in Maleisië , 15 jaar geleden ben ik in België aangekomen. Ik behaalde een master en postgraduaat in fotografie.. Na mijn studies heb ik gewerkt als kunstenaar en als halftijdse museumbewaker. Nu werk ik bij een ambassade in Brussel. Ik ben 40 jaar. Ik woon nu in Brussel, daarvoor woonde ik in Gent.

Vertel eens over je ervaringen met racisme.

Toen ik dit interview voorbereidde dacht ik eerst dat ik weinig of nooit racisme meemaakte. Maar toch heb ik enkele dingen meegemaakt die racistisch zijn, door mijn Aziatisch uiterlijk. Soms word ik door jongens op de straat, mensen of schoolgenoten aangesproken met ‘Ni hao’ en ‘Konnichiwa’. Anderen zeggen “Aziaten zijn Chinezen of Japanners”, of “Ah jij bent goed in ping pong zeker of in badminton?”. Maar ik ben er helemaal niet goed in. Wat ik ook hoorde: “Je bent goed in wiskunde als je Chinees bent”. Dat vond ik wel grappig.

Het is soms ook gedrag: mijn klasgenoot nam mijn hand vast, begon te wrijven en zei: ‘De kleur gaat niet weg, het is vuil”. Echt waar, toen ik hier pas was, was mijn Nederlands nog niet zo goed. Ik begreep sommige racistische voorvallen niet. Ik dacht: “is er echt iets vuils op mijn hand?” Maar een vriendin reageerde toen: “dat doe je niet!” Dan pas begreep ik dat het racisme was. Het ging wel effectief om de kleur van mijn huid.

Bij mijn vorige werk in het museum van stad Gent, waren er ook enkele mensen die zeiden: “ja, jullie komen hier onze job afpakken”. Dit was gericht tegen alle buitenlanders. Maar dat was heel kwetsend voor mij. Ik hield niet van die job. Het was een job van niveau D (diploma middelbaar), terwijl ik een een masterdiploma had behaald met grote onderscheiding. Ik had zin om te zeggen dat ze maar in mijn plaats moesten komen werken. Ik deed die job gewoon om een job te hebben, om inkomsten te hebben. Ik moest wel huilen daarna en wist niet wat ik moest zeggen. Iemand anders zei dan weer dat ik hier was om te profiteren.

Ooit zat ik op café met mijn toenmalige lief. Het was een klein stadje in West-Vlaanderen. Ik sprak toen nog geen Nederlands, dat was de eerste maanden na mijn aankomst. Iemand vroeg toen aan mijn vriend: “Van waar heb je haar gehaald? Ik ga binnenkort naar de Filipijnen en ik wil er ook zo eentje meenemen”. Ik zag dat mijn vriend heel boos werd. “Kom we zijn hier weg”, zei hij. Na een tijdje vertelde hij wat er gebeurd was. Ik werd er echt niet goed van. Dit was echt objectificatie van een persoon. “Vanwaar heb je die gehaald?” Alsof ik een banaan of een appel was die hij wou meenemen. Blijkbaar was er toen in het nieuws dat West-Vlaamse boeren vrouwen meegenomen hadden uit de Filipijnen of Thailand om hen te helpen op de boerderij. En die vrouwen werden heel slecht behandeld.

Wat heeft dit voorval in het café met jou gedaan?

Ik besefte eerst niet wat er aan de hand was. Daarna voelde ik me vernederd. Ik dacht ook dat het niet over mij persoonlijk ging. Ze zagen mij echt als een representatie van een volk en als een object. Dat is vernederend.

Ik heb niet veel racisme meegemaakt, maar misschien komt dit door mijn werkomgeving en vriendenkring. Andere Aziatische vrienden vertellen hoe vaak ze met "Ni hao" en "Konnichiwa" aangesproken worden. Een vriendin van mij ging ooit naar de shopping mall. Ze nam een product in haar kar maar ging eerst nog naar andere dingen kijken. Ze werd aangesproken om eerst te betalen.

Mensen kunnen voorts niet geloven dat het zo moeilijk is voor mij om een job te vinden die overeenkomt met mijn opleidingsniveau en mijn capaciteiten. Ik heb eigenlijk nooit een deftige job gevonden. Daarom werk ik nu in een ambassade. Het is helemaal geen ideale job voor mij. Maar ik heb wel een job nodig.

Ik dacht ook dat het niet over mij persoonlijk ging. Ze zagen mij echt als een representatie van een volk en als een object.

Toen ik ging scheiden moest ik op zoek naar een nieuw appartement. Toen ik belde was een appartement niet meer beschikbaar. Even later belde mijn ex, en hij mocht op bezoek komen.

Ik maakte ook mee dat mensen vroegen vanwaar ik kwam. Toen ik "Maleisië" zei, kreeg ik als antwoord. "Ah ja, mensen in Maleisië zijn arm he?". Ja, in Maleisië is er veel armoede, maar niet iedereen is zo. Ik heb in armoede geleefd in België, terwijl ik daarvoor geen armoede kende. Ik was niet naar België gekomen door economische redenen. Opnieuw ging het niet over mijzelf, maar dat was heel kwetsend en vernederend. Dat ze echt denken dat alle andere mensen van kleur arm zijn. Zo van "Die mensen gaan er alles gewoon bij nemen, zolang ze maar weg kunnen gaan uit hun land van herkomst."

Kan je iets meer zeggen over wat je zou wensen van andere mensen als er zo’n kwetsende/beledigende opmerking komt?

Eigenlijk had ik in die situaties meer verwacht van mezelf. Ik verwachtte dat ik het antwoord klaar zou hebben: "In dat geval moet ik A zeggen, in dat geval B." Misschien moet ik eens een handleiding maken. Ik voelde me heel slecht omdat ik mezelf toen niet verdedigde, ook omdat ik het te traag begreep. Ik had tijd nodig om het te beseffen dat het mij kwetste.

Maar het zou heel goed zijn als andere mensen die daar ook bij waren zouden reageren om die persoon op haar plaats zetten. De bal terugkaatsen, of een spiegel voorhouden. Zoals wat mijn vriendin zei toen die klasgenoot over mijn hand wreef. Ik denk dat mijn klasgenoot wel besefte dat het iets racistisch was, dat het kwetsend was. Ik dacht toen dat het een grap was. Maar eigenlijk is dat niet grappig. Misschien kunnen omstaanders vanuit een meer neutrale positie misschien beter de teneur van een situatie begrijpen.

Je zegt ik had willen A of B zeggen, wat zou je willen zeggen tegen iemand die racistisch tegen jou deed?

Iets cynisch waarschijnlijk. Bijvoorbeeld in het café: “je kan zo eentje in de zoo gaan halen, daar zit het er vol van. Neem het vliegtuig en ga daar naar de eerste zoo, en pak er zo eentje.” Dit om even dom te reageren. 10 jaar geleden zou ik dit wellicht zo willen gedaan hebben. Maar nu sta ik in een punt van mijn leven dat ik dit niet meer als mijn taak zie. Ik heb mijn energie en tijd nodig om plezier te maken en daar ga ik mij niet bemoeien. Zo’n uitspraak zegt veel over de andere persoon. Maar het is niet alleen iets dat met opleiding te maken heeft. Zoveel hooggeschoolden gedragen zich ook racistisch. Soms denk ik dat ze daar niet bewust van zijn. Als ik die mensen ken, zal ik het wel uitleggen. Maar als het op café zijn, zou ik met een domme opmerking komen.

Toen ik belde voor een appartement, was het niet meer beschikbaar. Even later belde mijn ex, en hij mocht op bezoek komen.

Je benoemde discriminatie op vlak van werk en een huis zoeken. Zijn er andere plaatsen op de hogeschool, op de universiteit, tijdens het winkelen, in ziekenhuizen, politie waar je ook racisme meegemaakt hebt?

Op school niet, want ik zat in een kunstschool. Daar zitten meer mensen met een open geest. Tenzij dit voorval in de klas dat ik daarnet beschreef. Maar dat was niet vaak. Ik herinner me wel nog dat ik uitgenodigd was voor een tentoonstelling. Een oude klasgenoot is toen ook afgekomen. Hij was toen van mening dat mensen van kleur gemakkelijk een positie zouden kunnen verkrijgen in de kunst- en cultuursector, enkel omdat ze van kleur zijn. Omdat de organisatie bijvoorbeeld een quota moet halen: "hoeveel vrouwen", "hoeveel van welke afkomst". Dus niet echt omdat we de capaciteiten hebben. Ah ja, dan ben ik eigenlijk perfect. Ik zou zin hebben om sarcastisch te antwoorden: "Ik ben een vrouw en ik ben van buitenlandse afkomst, als ik nog een lesbienne was zou ik perfect voor die job zijn."

Wat zou je doen indien je zelf een actie zou kunnen voeren tegen racisme tegen Oost-Aziatische mensen?

Ik zou voor open en transparante sollicitaties gaan. Quota zijn oké, maar dan zijn er andere mensen die zeggen dat je niet op basis van je capaciteiten aangeworven bent, maar op basis van je geslacht en naam. Ik ben echt overtuigd dat vele mensen van welke afkomst dan ook heel veel talent hebben. Dus moet de aanwerving opener en transparanter gebeuren. En als het nodig is zonder naam. En in plaats van die quota toch eerder begeleiding op basis van de capaciteiten die er al zijn. Begeleiding is dan een duwtje in de rug. Een beetje zoals de VDAB nu doet, maar warmer. Ik vind dat werk een grote rol speelt in het zelfbeeld van een persoon. Als je een stabiele werksituatie hebt, reageer je beter op racistische uitspraken of gebeurtenissen. Er is meer nood aan empowerment dan aan bescherming. Want mensen beschermen betekent dat je niet echt in hen gelooft.

Sarah* is een schuilnaam

Klik hier voor

MEER VERHALEN